Ugovor o radu na određeno vreme

Ugovor o radu, kojim poslodavac i zaposleni zasnivaju radni odnos, može da se zaključi na neodređeno ili određeno vreme.

Ugovor o radu na određeno vreme je vrsta radnog ugovora koja se zaključuje na određeni period, a zasniva se na privremenom potrebama poslodavca ili specifičnim okolnostima koje opravdavaju takav oblik zaposlenja. Evo nekih karakteristika ugovora o radu na određeno vreme:

Određeni period: Ovaj tip ugovora ima jasno definisan početak i kraj, odnosno datum početka i datum isteka ugovora.

Vremenski ograničen: Ugovor o radu na određeno vreme ima ograničen vremenski trajanje, koje može biti maksimalno 24 meseca, osim ako zakon predviđa izuzetke.

Privremena priroda: Ovaj tip ugovora se obično koristi za radne pozicije koje su privremene prirode, kao što su sezonski poslovi, zamene za odsutne radnike, projektni radovi ili rad na određenim projektima koji imaju predviđen završetak.

Manja sigurnost zaposlenja: Zaposleni na ugovoru o radu na određeno vreme obično imaju manju sigurnost posla u poređenju sa zaposlenima na neodređeno vreme, jer je njihov radni odnos ograničen na određeni period.

Prava i obaveze: Zaposleni na ugovoru o radu na određeno vreme imaju prava i obaveze koje su regulisane zakonom i samim ugovorom, kao što su pravo na platu, odmore, zdravstveno osiguranje, kao i obaveze u vezi sa radnim zadacima i ponašanjem na radnom mestu.

Mogućnost produženja: U određenim situacijama, ugovor o radu na određeno vreme može biti produžen nakon isteka prvobitno predviđenog perioda, pod uslovima propisanim zakonom.

Koliko najduže može da traje ugovor na određeno?

Zakon o radu propisuje da govor o radu može da se zaključi na određeno vreme, za zasnivanje radnog odnosa čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima-postojanje roka, izvršenje određenog posla ili nastupanje određenog događaja. Zakonodavac citiranom odredbom sugeriše da je radni odnos po prirodi trajnijeg karaktera (na neodređeno vreme), ali da u slučaju objektivnih razloga, za koje se može predvideti da će trajati samo određeni vremenski period, radni odnos može biti zaključen na određeno vreme, dok traju navedeni razlozi.

Zakon o radu kaže sledeće: Poslodavac može zaključiti jedan ili više ugovora o radu na određeno vreme na osnovu kojih se radni odnos sa istim zaposlenim zasniva za period koji sa prekidima ili bez prekida ne može biti duži od 24 meseca, s tim da se prekid kraći od 30 dana ne smatra prekidom.

Dakle, prema zakonodavstvu u Srbiji, poslodavac može produžiti ugovor o radu na određeno vreme do maksimalnog trajanja od 24 meseca, uz uslov da ukupan period trajanja ugovora o radu na određeno vreme ne može biti duži od 36 meseci.

Prema tome, nakon proteka roka od ukupno 24 meseca radnog odnosa na određeno vreme sa jednim zaposlenim poslodavac može da bira između dve opcije-prestanak radnog odnosa ili zasnivanje radnog odnosa na neodređeno vreme. Posebno napominjemo da nakon što proteknu 24 meseca angažovanja po ugovoru o radu na određeno vreme nije moguć novi ugovor o radu na određeno vreme sa istim zaposlenim samo zato što je napravljen prekid duži od 30 dana ili po osnovu toga što mu je promenjen opis poslova.

Ovo se odnosi na redovne ugovore o radu na određeno vreme. Međutim, postoje i određene izuzetke i specifične situacije u kojima se mogu produžiti ili sklapati ugovori na određeno vreme prema zakonu.

U kojim situacijama ugovor na određeno vreme može da traje duže od dve godine?

U nekim slučajevima, ugovor o radu na određeno vreme može trajati duže od standardnih 24 meseca (dve godine), u skladu sa određenim izuzecima i specifičnim situacijama koje su regulisane zakonom. U Srbiji, na primer, postoje određeni izuzeci od ograničenja trajanja ugovora o radu na određeno vreme. Evo nekoliko takvih situacija:

1) Ako je to potrebno zbog zamene privremeno odsutnog zaposlenog, do njegovog povratka na posao: primenjuje se kada je poznato da će određeno zaposleno lice biti odsutno sa rada neko vreme (npr zbog porodiljskog odsustva, obavljanja javne funkcije, dužeg bolovanja i sl.). Lice koje se angažuje kao zamena odsutnog radnika, radiće sve do povratka odsutnog zaposlenog na rad (npr prestanak bolovanja), ma koliko to dugo trajalo.

2) Za rad na projektu čije je vreme unapred određeno, najduže do završetka projekta. Ukoliko je ugovor o radu na određeno vreme zaključen sa određenim licem radi njegovog angažovanja na projektu koji je vremenski ograničen, moguće je potpisati ugovor o radu na određeno koji će trajati sve do završetka projekta, čak i ako rad na projektu traje duže od 24 meseca.

3) Sa stranim državljaninom, na osnovu dozvole za rad u skladu sa zakonom. Ovaj ugovor može da traje sve do isteka roka na koji je izdata dozvola za rad u Republici Srbiji, pa I aduže od 24 meseca.

4) Za rad na poslovima kod novoosnovanog poslodavca čiji upis u registar kod nadležnog organa u momentu zaključenja ugovora o radu nije stariji od jedne godine, na vreme čije ukupno trajanje nije duže od 36 meseci. Novoosnovani poslodavci samo u prvih godinu dana od dana registracije imaju mogućnost da sa istim zaposlenim zaključe jedan ili više ugovora o radu na određeno vreme na osnovu kojih radni odnos na određeno vreme može da traje i do 36 meseci.

5) Sa nezaposlenim licem kojem do ispunjavanja jednog od uslova za starosnu penziju nedostaje najviše 5 godina penzijskog staža, ugovor o radu na određeno vreme može biti zaključen do ispunjenja uslova za penziju i na period duži od 24 meseca, ali najviše na period od 5 godina.

Posebna zaštita od otkaza za vreme trudnoće i porodiljskog odsustva

U Srbiji, radnice koje su trudne ili koje su nedavno rodile imaju posebna prava i zaštite u vezi sa radom na ugovoru o radu na određeno vreme. Evo nekoliko bitnih tačaka u vezi sa ovim:

Zabrana otkaza: Prema Zakonu o radu u Srbiji, radnica koja je trudna ili se nalazi u periodu porodiljskog odsustva ne može biti otkazana tokom tog perioda, bez obzira na vrstu ugovora o radu koji ima.

Zaštita tokom trudnoće i porodiljskog odsustva: Trudnica ili radnica koja se nalazi u porodiljskom odsustvu ima pravo na posebnu zaštitu tokom trudnoće i nakon porođaja. To uključuje pravo na odsustvo radi trudničkih pregleda, pravo na porodiljsko odsustvo, kao i pravo na naknadu zarade tokom odsustva, koja se obično isplaćuje iz sredstava Fonda za socijalno osiguranje.

Produženje ugovora o radu: Ako je radnica zaposlena na ugovoru o radu na određeno vreme i njen ugovor ističe tokom trudnoće ili porodiljskog odsustva, poslodavac je dužan da produži taj ugovor do isteka porodiljskog odsustva.

Zabrana diskriminacije: Zakon o radu takođe zabranjuje diskriminaciju na osnovu trudnoće ili porodiljskog stanja. To znači da radnica ne sme biti diskriminisana u procesu zapošljavanja, uslovima rada ili otkazivanja ugovora zbog trudnoće ili porodiljskog odsustva.

Ove zaštite su regulisane zakonom i trebalo bi da budu poštovane bez obzira na vrstu ugovora o radu koji radnica ima.

Tekst o aneksu ugovora o radu možete pročitati ovde.