Ugovor o ustupanju i raspodeli imovine za života je ugovor naslednorpravnog karaktera, kojim predak može ustupiti i razdeliti svoju imovinu svojim potomcima.
Ovaj ugovor s obzirom na svoje specifičnosti i pravna dejstva regulisan je Zakonom o nasleđivanju a ne Zakonom o obligacionim odnosima.
Uslovi punovažnosti ugovora o ustupanju i raspodeli imovine
Ugovor je punovažan samo ako su se sa ustupanjem i raspodelom saglasili svi ustupiočevi potomci koji će po zakonu biti pozvani da ga naslede.
Ako neki potomak nije dao saglasnost za ustupanje i raspodelu imovine, može je dati naknadno.
Ugovor je punovažan i ako potomak koji nije dao saglasnost, umre pre ustupioca ili se odrekne nasleđa ili je nedostojan a ne ostavi potomstvo.
Forma ugovora
Ovaj ugovor mora biti sačinjen pred javnim beležnikom u formi solemnizovane isprave.
Ovo stoga što pored činjenice da se najčešće radi o nepokretnostima za čiji promet je neophodna solemnizacija ugovora, i stoga što javni beležnik mora da upozori ugovorne strane da ustupljena imovina ne ulazi u zaostavštinu ostavioca i da se njome ne mogu namiriti njegovi nužni naslednici.
Takođe zakon izričito propisuje da ustupljena imovina ne ulazi u zaostavštinu ostavioca.
Prava bračnog druga ustupioca
Iako definicija ugovora pominje samo pretka i potomke, ovim ugovorom ipak može biti obuhvaćen i bračni drug i kada se on saglasi ima položaj kao i potpomci.
Ukoliko ugovorom o raspodeli imovine nije obuhvaćen bračni drug, pravno na nužni deo bračnog druga ne može se narušiti, i u tom slučaju delovi imovine koji su razdeljeni potomcima smatraju se poklonom u odnosu na računanje nužnog dela surpužnika.
Odgovornost potomaka za dugove
Potomci kojima je ustupilac razdelio svoju imovinu za života ne odgovaraju za njegove dugove. Naravno s obzirom da se ovde ipak radi o ugovoru, može biti određeno i drugačije.
Takođe pravna priroda zaloge, odnosno hipoteke je takva da će potomci kojima je ustupljena imovina sa teretom ipak odgovarati za ove terete koje su primarno uspostavljeni na teret ustupioca.
Poverioci ustupioca mogu svoja potraživanja pobijanjem ugovora po pravilima za pobijanje besplatnih raspolaganja.
Opoziv ugovora
Ustupilac može zahtevati da mu potomak vrati ono što je primio ustupanjem i raspodelom ukoliko je potomak pokazao grubu neblagodarnost prema njemu.
Isto pravo ima ustupilac i ako potomak njemu ili kome drugome ne daje izdržavanje određeno ugovorom o ustupanju i raspodeli, ili ne namiri ustupiočeve dugove.
U drugim slučajevima neizvršenja tereta određenih ugovorom o ustupanju i raspodeli, sud, vodeći računa o važnosti tereta za ustupioca i drugim okolnostima, odlučuje da li ustupilac ima pravo na vraćanje datih dobara, ili pravo da traži prinudno izvršenje tereta.
Na koji način ustupilac može da traži da mu potomak vrati primljeno?
S obzirom na formu ugovora, ustupilac i potomak moraju sačiniti saglasnost o vraćanju i nevaženju dela ugovora u formi javnobeležničke isprave.
Ukoliko se ugovorne strane ne saglase, ustupilac mora svoja prava tražiti tužbom u parničnom postupku.
Dejstva vraćanja primljenog
Potomak koji je vratio primljeno može posle smrti ustupiočeve zahtevati nužni deo.
Pri utvrđivanju njegovog nužnog dela delovi imovine koje je ostavilac ustupio ostalim potomcima i bračnom drugu smatraće poklonom.
Primer ugovora o ustupanju i raspodeli imovine za života
UGOVOR O USTUPANJU I RASPODELI IMOVINE ZA ŽIVOTA
Koji zaključuju dana __. __. ____. godine ugovorne strane :
Ustupilac : _____ iz __, ul. __ broj __ JMBG __ l.k. ___ MUP __
Zakonski naslednik : _____ iz __, ul. __ broj __ JMBG __ l.k. ___ MUP __
Zakonski naslednik : _____ iz __, ul. __ broj __ JMBG __ l.k. ___ MUP __
Zakonski naslednik : _____ iz __, ul. __ broj __ JMBG __ l.k. ___ MUP __
Član 1.
Ustupilac je vlasnik nepokretnosti i to :
kuća sa kućištem i dvorištem u ________ ul________br. __ kat.parcela br._____ KO______ upisana u listu nepokretnosti ____
njiva _____ u površini od ____ kat.parcela ___ KO ___ upisana u listu nepokretnosti ___
šuma _____ u površini od ____ kat.parcela ___ KO ___ upisana u listu nepokretnosti ___
stana koji se nalazi u __, ulica __ br. __, na _ spratu, stan broj __, površine __ m2, po strukturi __ kat.parcela ______ KO _____ upisan u listu nepokretnosti br. __.
Ustupilac je stekao opisane nepokretnosti i to :
Nepokretnost iz tačke 1. stava 1. ovog člana na osnovu ugovora o otkupu Ov.br. __ od __ godine kod osnovnog suda u __ / na osnovu rešenja o nasleđivanju osnovnog suda u __ O br. __ od __ godine / na osnovu kupoprodajnog ugovora Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __ / na osnovu ugovora poklonu Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __ ;
Nepokretnost iz tačke 2. stava 1. ovog člana na osnovu ugovora o otkupu Ov.br. __ od __ godine kod osnovnog suda u __ / na osnovu rešenja o nasleđivanju osnovnog suda u __ O br. __ od __ godine / na osnovu kupoprodajnog ugovora Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __ / na osnovu ugovora poklonu Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __;
Nepokretnost iz tačke stava 1. ovog člana na osnovu ugovora o otkupu Ov.br. __ od __ godine kod osnovnog suda u __ / na osnovu rešenja o nasleđivanju osnovnog suda u __ O br. __ od __ godine / na osnovu kupoprodajnog ugovora Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __ / na osnovu ugovora poklonu Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __ ;
Nepokretnost iz tačke 4. stava 1. ovog člana na osnovu ugovora o otkupu Ov.br. __ od __ godine kod osnovnog suda u __ / na osnovu rešenja o nasleđivanju osnovnog suda u __ O br. __ od __ godine / na osnovu kupoprodajnog ugovora Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __ / na osnovu ugovora poklonu Ov.br. __ od __ kod osnovnog suda u __.
Pored imovine opisane u stavu 1. ovog člana Ustupilac nema drugu imovinu.
Alternativa : Pored imovine opisane u stavu 1. ovog člana Ustupilac ima drugu imovinu koja nije predmet ovog Ugovora.
Član 2.
Ustupilac i svi zakonski naslednici su neopozivo saglasni da se imovina opisana u članu 1. ovog Ugovora još za života Ustupioca podeli među njegovim/njenim zakonskim naslednicima i to tako što vlasništvo svog stana opisanog u članu 1. ovog Ugovora Ustupilac ustupa zakonskom nasledniku ___ sa kojim ustupanjem su svi drugi zakonski naslednici saglasni bez ikakvih uslova.
Vrednost napred označene imovine, ustupljene zakonskom nasledniku ___ stranke sporazumno utvrđuju u iznosu od ___ i slovima ___ dinara. Ustupilac i njegovi zakonski naslednici saglasni su da se imovina navedena u članu 1. ovog Ugovora još za života Ustupioca podeli i to tako što će svaki od njegovih zakonskih naslednika, potpisnika ovog Ugovora, dobiti deo imovine i to:
Zakonskom nasledniku – ___ Ustupilac ustupa svojinu sledeće nepokretnosti :
___
___
___
Vrednost napred označene imovine, ustupljene zakonskom nasledniku ___ stranke sporazumno utvrđuju u iznosu od ___ i slovima ___ dinara.
Zakonskom nasledniku – ___ Ustupilac ustupa svojinu sledeće nepokretnosti :
___
___
___
Vrednost napred označene imovine, ustupljene zakonskom nasledniku ___ stranke sporazumno utvrđuju u iznosu od ___ i slovima ___ dinara.
Zakonskom nasledniku – ___ Ustupilac ustupa svojinu sledeće nepokretnosti : ___ ___ ___
Vrednost napred označene imovine, ustupljene zakonskom nasledniku ___ stranke sporazumno utvrđuju u iznosu od ___ i slovima ___ dinara.
Zakonskom nasledniku – ___ ustupilac ustupa svojinu sledeće nepokretnosti :
___ ___ ___
Vrednost napred označene imovine, ustupljene zakonskom nasledniku ___ stranke sporazumno utvrđuju u iznosu od ___ i slovima ___ dinara.
Član 3.
Ustupilac ustupa svoju imovinu, označenu u članu 1. ovog Ugovora i to saglasno razdeljenu između svih zakonskih naslednika bez ikakvih tereta i pristaje da svaki od naslednika uđe u posed i državinu svog ustupljenog dela imovine po ovom Ugovoru.
Ustupilac posebno izjavljuje da se svaki zakonski naslednik može, nakon overe ovog Ugovora kod javnog beležnika ili suda, uknjižiti kao vlasnik u katastru nepokretnosti na imovini koju stiče na osnovu ovog ugovora bez ikakve njegove dalje pismene ili usmene saglasnosti tj. Ustupilac daje svakom nasledniku neopozivu “clausulu intabulandi”.
Član 4.
Ustupilac zadržava za sebe pravo doživotnog korišćenja (plodouživanja) na sledećim nepokretnostima a koje su na osnovu ovog Ugovora pripali zakonskom nasledniku ___ i to:
___ ___ ___
s tim što se zakonski naslednik ___ obavezuje da Ustupioca primi kod sebe na doživotno izdržavanje i da zasnuje zajednicu života kao i da Ustupiocu omogući pristojan život prema njegovim godinama i zdravstvenom stanju, te da ga posle njegove smrti sahrani o svom trošku prema mesnim prilikama i običajima.
Zakonski naslednik __ posebno izjavljuje da se Ustupilac može, bez njegove dalje pismene ili usmene saglasnosti, uknjižiti kao plodouživalac na ustupljenoj imovini opisanoj u stavu 1. ovog Ugovora sa svim pravima koja iz tog statusa proističu.
Član 5.
Svaka ugovorna strana može tražiti raskid ovog Ugovora, ukoliko se međusobni odnosi ugovarača toliko poremete da postanu nepodnošljivi a obzirom da ovaj Ugovor u osnovi predstavlja ugovor o poklonu, ustupilac može tražiti raskid ugovora zbog neblagodarnosti zakonskih naslednika, jednog ili više njih.
Član 6.
Porez na promet apsolutnih prava po ovom Ugovoru plaćaju zakonski naslednici prema vrednosti ustupljene imovine i posebno se obavezuju na plaćanje svih poreza i doprinosa kojim se redovno zadužuju ustupljene nepokretnosti kod nadležnog poreskog organa počev od dana zaključenja ovog Ugovora kod suda.
Sve troškove oko potpisivanja ovog Ugovora i njegove overe snosiće srazmerno vrednosti ustupljenih delova predmetne imovine svi zakonski naslednici.
Član 7.
Ugovorne strane su poučene o važnosti ovog Ugovora i upozorene su da ustupljena imovina ne ulazi u ustupiočevu zaostavštinu i da se njome ne mogu namiriti nužni naslednici.
Član 8.
U slučaju spora nadležan je sud u __.
Ugovorne strane su poučene o važnosti ovog Ugovora i potvrđuju da im je ovaj Ugovor pročitan, da su prilikom zaključenja ovog Ugovora bile pri čistoj svesti i zdravom razumu, da ga slobodnom voljom prihvataju i saglasno tome potpisuju.
Ovaj Ugovor je sastavljen u skladu sa odredbama Zakona o nasleđivanju i sačinjen je u __ (__) istovetnih primeraka od kojih svaka ugovorna strana zadržava po __ (__) primerka a završen je zaključno sa ovom klauzulom.
Zakonski naslednici : Ustupilac 1. _______________________ ______________________ 2. _______________________ 3. _______________________
Na kraju, ukoliko vam je potreban advokat za slučaj ustupanja i raspodele imovine za života ili za neke druge pravne slučajeve, budite slobodni da nas kontaktirate i zakažete pravne onsultacije.